بررسی نقش فاکتورهای معماری و معماری بومی بر رونق صنعت گردشگری کلان‌شهر کرمانشاه

هادی عبادی[1]*، شلیره ابراهیمیان صحنه[2]، الهام رضائی کامران[3]

[1]. * هادی عبادی: دکتری، طراحی شهری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

[2]. شلیره ابراهیمیان: کارشناس ارشد، معماری، گروه هنر، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

[3].  الهام رضائی کامران: کارشناس ارشد، معماری، گروه هنر، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

خلاصه: گردشگری و توجه به آن عاملی مهم بر تقویت اقتصاد و فرهنگ هر شهر بوده و رونق صنعت گردشگری به مؤلفه‌های بسیاری وابسته است. بررسی تأثیر معماری و معماری بومی و بازشناسی مؤلفه‌های مرتبط بر توسعۀ گردشگری از اهداف این پژوهش است. لذا این مهم با روش توصیفی-تحلیلی در زمرۀ تحقیق‌های کاربردی، به بررسی مؤلفه‌های معماری و معماری بومی و تأثیر آن‌ها بر توسعۀ صنعت گردشگری کلان‌شهر کرمانشاه می‌پردازد.

چکیده: اقتصاد و فرهنگ و ارتباط آن‌ها در صنعت گردشگری، امری مؤثر بر رونق گردشگری هر منطقه است. خلاءهای موجود در صنعت گردشگری در کلان‌شهر کرمانشاه و جدایی معماری بومی از معماری حال حاضر و تأثیر آن بر باز-زنده‌سازی هویت‌های بومی که عامل مؤثری برای تبادل فرهنگی است، ما را بر این داشت تا با ارائۀ اصول و راهکارهایی مبنی بر معماری و تأثیر آن بر جذب گردشگر و بازشناسی مؤلفه‌های معماری بومی بر افزایش گردشگری، در رونق این صنعت گامی برداریم.

 

بررسی طاق‌بستان از نظر سازه و معماری و تأثیر آن بر گردشگری

مهدی خوش‌وطن[1]*،  عرفان محمدی[2]

[1]. دکتری سازه، گروه مهندسی عمران، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

[2]. دکتری معماری، گروه مهندسی معماری، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله طاق‌بستان از نظر معماری و سازه و تأثیرات آن بر گردشگری بررسی شده و روش تحقیق به دو صورت انجام شده است. ابتدا به‌صورت مطالعۀ مروری و با بررسی منابع موجود و سپس مدل‌سازی عددی به روش اجزای محدود در نرم‌افزار انجام شده و پایداری و وضعیت تنش و جابه‌جایی در این مدل بررسی شده است. از المان solid 92   جهت مدل‌سازی طاق استفاده شده و در تحلیل اثرات، تغییر شکل سازه لحاظ شده است. نتایج بررسی سازه‌ای نشان می‌دهند که وضعیت پایداری طاق مناسب بوده و عملکرد سازه‌ای خوبی دارد. بررسی‌های طاق نشان می‌دهند که سنگ‌نگارۀ شکارگاه سلطنتی طاق‌بستان، نخستین تابلوی سنگی با رعایت قاعده و اصول نقاشی در جهان به‌حساب می‌آید. در نقش‌برجسته‌های طاق‌بستان، لباس رنگارنگ سوار با نخ‌های زرین بافته شده و دارای سبک‌های لوزی‌شکل و تزئین کاملاً هندسی است. مهم‌ترین اثر در طاق‌بستان، طاق بزرگ با سنگ‌نگارۀ تاج‌گذاری خسرو پرویز است که ایوانی با فضای مستطیل به عرض هفت متر و ۸۵ سانتی‌متر، ارتفاع یازده متر و نود سانتی‌متر و عمق هفت متر و ۶۵ سانتی‌متر دارد. نتایج نشان می‌دهند که در کنارۀ ورودی طاق، سنگ‌نگاره‌ای از فرشتگان بال‌دار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز و شکار مرغان و ماهیان در مرداب و نقش‌های فیل، اسب و قایق وجود دارد که حاکی از مراسم بزم و شادی است. طاق کوچک در میان سنگ‌نگارۀ تاج‌گذاری اردشیر دوم و طاق بزرگ قرار دارد، که دارای فضای مستطیل‌شکل به عرض پنج متر و هشتاد سانتی‌متر و ارتفاع پنج متر و سی سانتی‌متر است و مراسم تاج‌گذاری شاهپور دوم و سوم را به تصویر می‌کشد. این طاق دو نقش در بالای دیوارۀ طاق و دو کتیبه دارد. بررسی نتایج نشان می‌دهد که طاق‌بستان به‌عنوان یک اثر تاريخي در داخل بافت شهري كرمانشاه قرار دارد که اين امر امكانات رفاهي لازم را براي گردشگران فراهم مي‌آورد و سالیانه تعداد بسياري توريست را از داخل و خارج كشور به خود جذب مي‌كند.

 

 هادی عبادی: دکتری، طراحی شهری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

مسئله گردشگری بخصوص گردشگری پایدار بعنوان یکی از شاخص های توسعه در جهان شناخته می شود. ایران به­دلیل دارا بودن از ظرفیت­های گردشگری (تنوع اقلیمی، اماکن تاریخی و معماری، فرهنگ­های متنوع و جاذبه­های طبیعی و….) قابلیت جذب گردشگر و توسعه در این زمینه را دارد؛ از سوی دیگر استان کرمانشاه به­علت دارا بودن مزایای طبیعی و تاریخی می­تواند سهم قابل توجهی از این صنعت را داشته باشد. منطقه  اورامانات سال گذشته به ثبت جهانی رسیده و به همین دلیل ظرفیت بسیار عالی در منطقه شکل گرفته است. با این وجود، در واقعیت چالش‌هایی در صنعت گردشگری وجود دارند و گردشگری به‌شدت به دو اصل وابسته است؛ اقتصاد و سیاست. گردشگری داخلی بیشتر وابسته به اقتصاد و گردشگری خارجی وابسته به سیاست خواهد بود.